Orang campur

Soms vragen mensen thuis hoe Indonesiërs reageren op Hollandse toeristen. Of je nog iets merkt van negatieve sentimenten jegens Nederland, de voormalige koloniale bezetter. Maar daar merk ik nooit iets van. Indonesiërs laten sowieso niet het achterste van hun tong zien en iedereen is even aardig tegen ons.

Wijs op Marco en zeg ‘orang campur’ (orang is mens en campur is mixen/mengen) en je hebt hier de lachers op de hand. Of ze antwoorden met een grote glimlach: ‘orang gado gado’ of ‘orang goreng’. 

In Nederland wordt er niet zo gemakkelijk gedacht over de periode Nederlands-Indie en de rol van Indonesiers vooral tussen 1945-1949. Er is behoorlijk gevochten in de onafhankelijkheidsstrijd en sommigen nemen dat Indonesiers nog steeds kwalijk. Neem bijvoorbeeld de commotie over de viering van het einde van de Tweede Wereldoorlog – ook in Azië – op 15 augustus jl in ogenschouw. De voorname rol van de Indonesische ambassadeur deed vele vooral Indische organisaties in Nederland over elkaar heen buitelen van verontwaardiging. Maar dat is politiek. Op het wereldtoneel zal ook Indonesië ook vast zich anders, formeler opstellen tegenover Nederland dan de lokale bevolking hier.

Wat me wel vaak opvalt, is de geringe kennis over Nederlands-Indië thuis. Zelfs bij Indo’s. Regelmatig komen we in Indonesië Indo’s tegen met wie we ook een praatje maken. Waar zijn je ouders geboren? Zijn allebei je ouders Indo? Zijn zij ooit terug geweest? Dat soort vragen komen dan aan de orde. Negen van de tien keer weten de mensen weinig van hun achtergrond. “Ik ben Indonesiër”, zegt een Nederlandse toerist. Het kan zijn dat hij zich zo verwant voelt met de mensen hier, maar dat blijkt niet het geval. “Tja, hoe heet dat? Mijn moeder was half: Nederlands gemengd met inlands bloed.” Of iemand geeft het percentage aan dat hij of zij Nederlands/Indonesisch is. Ik heb wel eens op facebook bij Indo be like gelezen dat percentages noemen vloeken in de kerk is. Of lees eens verder op https://www.federatie-indo.nl/indo/

Sommigen stellen dat het woord Indo staat voor In Nederland Door Omstandigheden. En dat is natuurlijk een waarheid als een koe. Wanneer de onafhankelijkheid niet was uitgeroepen destijds en Nederland niet onder druk van Amerika het overzeese gebied moest ‘teruggeven’, hadden velen waarschijnlijk de voorkeur gegeven aan leven in dit prachtige land. Mind you, Indo’s namen in het koloniale leven in Indië toch een andere plek in dan niet gemengde (dus volbloed) Nederlanders. In Bandung staat nog steeds een prachtig, groot gebouw aan de Jalan Asia Afrika waar congressen worden gehouden. Dit gebouw was voor de oorlog de sociëteit voor Nederlanders. Er was een toneelzaal, schouwburg, bowlingbaan, noem maar op. 

De Indische Nederlanders hadden verderop een veel bescheidener sociëteit. Rangen en standen zijn van alle tijden. Vandaag gaan we eens kijken hoe dat zit aan het hof van de sultan van Yogyakarta. Een bezoek aan de kraton staat op ons programma. Hastono is onze gids. Hij is vanaf het begin een van de stafleden van Alamanda, en een van de beste. Dat belooft wat!