Praag

Voor de vijfde keer dat we onze Amerikaanse vriend Ray kennen, zwaaide hij ons uit. Zes jaar geleden hebben we Ray ontmoet toen hij met zijn ouders een sentimental journey maakte door Indonesië. We zaten zes uur lang in dezelfde trein naar Yogyakarta en raakten aan de praat. De volgende dag waren we toevallig tegelijkertijd in de kraton en weer was het contact warm. We hielden contact. Zo heeft Ray ons al twee keer op sleeptouw genomen door New York, waar hij werkt. Vorig jaar hebben we met z’n drieën Venetië verkend en ditmaal was Praag ons gezamenlijke stedentrip. En iedere keer is hij degene die ons naar een vliegveld of metrostation brengt. 

Het lijkt mij niet leuk om achter te blijven terwijl je daarvoor met elkaar plezier maakt. Ray niet, die stuurde al een whatsappberichtje dat hij in de rij stond te wachten op een vrije waterfiets. Ik zie hem al vrolijk over de Moldau waterfietsen! Vanavond zou hij na het eten nog even naar een jazzclub gaan. Kortom, iemand die zich niet zo gauw laat kisten en zijn eigen weg gaat. Een vent met humor ook. Het was een geweldig weekeinde. 

Praag is hartstikke leuk en mooi. Dat vinden veel mensen blijkbaar want ik heb nog nooit zo veel toeristen gezien in een grote stad. De hele tijd lopen groepen met een gids voorop naast, voor en achter je. Er zijn veel jonge bezoekers ook, misschien dat de lage prijzen van drank en eten daar debet aan zijn. De musea daarentegen vond ik best pittig qua entreeprijs. Voor de bibliotheek in het Strahov klooster hebben we ongeveer 40 euro entree betaald voor drie personen, inclusief toeslag voor het fotograferen. Vanmorgen bezochten we de joodse wijk, drie synagogen en de joodse begraafplaats en betaalden daarvoor 60 euro. Het was het overigens wel waard, evenals het bezoek aan de bibliotheek.

Maar wat de meeste indruk op me heeft gemaakt, was de kerk … waar we toevallig langs liepen. Marco zei later dat hij onze wandeling naar The Dancing Houses, het enige moderne gebouw (van Frank Gehrie) in het centrum van Praag, zo maakte dat hij al hoopte dat we daar langs zouden lopen. In die kerk hielden de Tsjechische paratroopers van Operatie Anthropoid zich schuil na de aanslag op de SS-er Heydrich in 1942. Voordat zij uit bezet gebied konden vluchten, werden ze verraden. Twee Tsjechen zaten op het koor boven en de anderen bevonden zich in de krypte beneden. Door een raam hebben de  Duitsers granaten gegooid en later water gespoten. Uiteindelijk hebben de Tsjechische soldaten zichzelf een kogel door het hoofd gejaagd. 

De operatie stond centraal in een televisiedocumentaire HhhH onlangs op de Nederlandse tv. Marco en ik hebben een of twee uitzendingen gezien. Vorige week zagen we op tv hoe dat destijds in de kerk aan toe moest zijn gegaan. Vreselijk. En nu stond ik daar op straat, voor het raam waardoor de granaten werden gegooid en de brandslangen naar binnen werden gehesen. De krypte was ook toegankelijk, gratis overigens. Een kleine expositie met foto’s en documenten gaven uitleg over Operatie Antropoid. Een zware deur gaf toegang tot de krypte. Vele Kogelgaten gaven de penibele situatie weer van de Tsjechen die daar als ratten in de val zaten. Er lagen bloemen en in verschillende nissen lagen briefjes. Hoewel ik het Tsjechisch niet beheers, maakte ik eruit op dat de paratroopers werden bedankt en geëerd. 

’s Avonds keken Marco en ik naar een Tsjechische zender en in het nieuws was een reconstructie van de aanval op Heydrich! Die dag was het precies 75 jaar geleden dat die had plaatsgevonden. Thuis ga ik het boek kopen omdat het voorval me heeft geraakt. Dat mensen zo dapper zijn om in bezet gebied zich te laten droppen, om mensen in nood onderdak te bieden, maar ook dat er altijd mensen zijn die zich om wat voor reden dan ook laten compromitteren.

Een bijzonder bezoek. En een bijzonder weerzien.